Σελίδα της Τίτας Σταύρου 

αρχική βιογραφικό παρουσιάσεις κείμενα.. επικοινωνία
 Greek Frence English
Foto of Tita

Copyright © 1983  , Tita Stavrou

Foto of Tita

Copyright © 1983  , Tita Stavrou




Για το έργο "Καμπυλότητα" από τον Μεγακλή Ρογκάκο

curvature 2010

Καμπυλότητα 2010
άμμος και ακρυλικό σε χαρτόνι (53x75 / F:57x80x3)
TX: υπογεγραμμένο με μαρκαδόρο κάτω δεξιά της εικόνας καθέτως στα Αγγλικά, (tita ‘10),

Στα ζωγραφικά της έργα η Τίτα Σταύρου επικεντρώνεται στην θεματική της αφαίρεσης με τη λογική της ματιέρας των μεικτών υλικών. Ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο φτιάχνει την εικόνα της είναι μία καταγραφή που στοχεύει σ’ ένα είδος αρμονίας τελείως προσωπικής. Η διαδικασία είναι μία συνεχής πρόσθεση και αφαίρεση. Το έργο προκύπτει από ένα είδος αυθορμητισμού ο οποίος εναλλάσσεται από νοητικές επιλογές. Η ζωγράφος προσπαθεί να μην επεμβαίνουν συναισθήματα ώστε άσκεπτα το υποσυνείδητο, η βαθύτερη γνώση, να καθοδηγεί το έργο. Έτσι ελπίζει στην εικαστική καταγραφή πνευματικών στοιχείων που όταν ανακαλύπτονται να ξαφνιάζουν την ίδια και τον θεατή. Αυτό είναι που για την Σταύρου έχει νόημα. Όλα τα υπόλοιπα είναι εξωτερικοί παράγοντες, στείροι κι επιφανειακοί που υποπτεύεται ότι θολώνουν την καθαρότητα του υποσυνειδήτου.

Η σύνθεση του έργου ορίζεται από την αυθόρμητη χειρονομία. Η ζωγράφος εμπνέεται από τα ίδια τα υλικά που δημιουργούν ανάγλυφη ματιέρα και από λυρικά στοιχεία της ανατολικής ζωγραφικής σε συνδυασμό με την μεταπολεμική ευρωπαϊκή αφαίρεση . Ο θεατής, που γνωρίζει το ευρύτερο έργο της, μπορεί να διακρίνει ότι η Σταύρου αφορμείται από μία βάση ψυχρών τόνων και προχωρεί εισάγοντας θερμά στοιχεία. Στο παρόν έργο, από τις αλλεπάλληλες επεμβάσεις παρέμεινε μία αχνή κι ελαφριά καμπύλη, που δεν είναι ούτε τοπίο ούτε αντικείμενο. Η μαλακή αυτή φόρμα δίχως αιχμές και εντάσεις αιωρείται σε ένα άυλο σύμπαν. Η πρόκληση ήταν ότι ενώ δημιουργήθηκε από ένα υλικό που προεξέχει από την επιφάνεια δηλαδή εξ' ολοκλήρου χειροπιαστό έπρεπε να ακυρώνει την ύλη. Έτσι συνεχώς διορθωνόταν, το υλικό ερχόταν και έφευγε ώστε να καταλήξει σε μία απόλυτα προσωπική απόφαση. Μία διαρκής μεταβαλλόμενη ισορροπία που επιζητεί την αποδοχή που ο θεατής ανασύρει από τον εαυτό του.

Την Σταύρου κατά βάση ενδιαφέρει να υπονοούνται τα πράγματα. Οτιδήποτε κραυγαλέο είναι κατ' αυτήν η εύκολη λύση. Αν και η σύνθεση βρίθει από αντιθέσεις φωτός και σκιάς, η πρώτη εντύπωση είναι σε κατάσταση ήπια και υποτονική χρωματικά. Η Σταύρου θα ήθελε ο θεατής -αν σταματήσει- να καθίσει όχι επειδή τον τράβηξε κάτι με την πρώτη ματιά, αλλά γιατί θα μπει σε μια διαδικασία αναζήτησης με αφορμή την εικόνα. Επιπλέον, εμπεριέχεται χρωματικά το χρυσό ως δυσεύρετο και πολύτιμο στοιχείο αλλά και παραπλανητικό ίσως. Όπως όλα τ’ αφηρημένα έργα της, δεν απωθούν τον θεατή ως κάτι που αυτός δεν καταλαβαίνει. Την ίδια δεν την ενοχλεί τα έργα της να θυμίζουν στον συνομιλητή μία ερμηνεία δική του ακόμη και μορφική, διαφοροποιημένη από την πρόθεσή της. Εκείνη όμως ελπίζει ότι μιλά τελικά σε αυτόν, για κάτι άχρονο, γι’ άυλα πράγματα, για καταστάσεις πέρα από το συναίσθημα.

Μεγακλής Ρογκάκος Ma Ma Phd 24/10/2010
Ιστορικός Τέχνης και Επιμελητής Εκθέσεων.


Με αφορμή την ατομική έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ραφήνας Πικερμίου    8-18 Ιουνίου 2017

Με δύο σπουδαίους καλλιτέχνες συνεχίζει το Πνευματικό Κέντρο Ραφήνας τις εκθέσεις του. Πρόκειται για την κυρία Τίτα Σταύρου, ζωγράφο και τον κύριο Νίκο Μπένο Πάλμερ, γλύπτη.

Η γνωστή σε όλους μας κυρία Τίτα Σταύρου θα κινηθεί στο δύσκολο δρόμο της αφαίρεσης. Τα έργα της, όπως παρατηρεί ο θεατής, χαρακτηρίζονται από εναλλαγές χρωμάτων, τόνων, αλλά και αλληλοσυμπληρούμενων χρωμάτων που δίνουν μία σειρά τοπίων εσωτερικού χαρακτήρα. Η Σταύρου όπως και αρκετοί ζωγράφοι του αφηρημένου εξπρεσιονισμού (υπονοώ τον Rothko), δεν στέκεται στην σχέση του χρώματος, ή της φόρμας, αλλά ενδιαφέρεται να εκφράσει βασικές ανθρώπινες καταστάσεις και συναισθήματα. Στα έργα της Σταύρου γίνεται φανερή μια λεπτή αύρα, ένα κυμαινόμενο φως που εκπορεύεται από το έργο και του δίνει μια ιδιαίτερη απόχρωση.

Στο έργο της Σταύρου το τοπίο, άλλοτε βροχερό, άλλοτε σκούρο, άλλοτε φωτεινό, εκθαμβωτικά φωτεινό, άλλοτε θαλασσινό και άλλοτε ουράνιο καταγράφει τις δικές μας μύχιες εσωτερικές καταστάσεις. Εκφράζει ακριβώς αυτή την εσωτερική ανθρώπινη κατάσταση, η οποία δεν είναι πάντα ομαλή και ίδια. Αυτός είναι πιστεύω και ο λόγος για τον οποίο κάνει αυτή την ιδιαίτερη επιλογή των χρωμάτων. Σκούρο μπλε, μοβ, σκούρο πράσινο, σκούρο κόκκινο, μαύρο, λίγο κίτρινο. Έχουμε εδώ μια σύζευξη και συμπαράταξη χρώματος και συναισθημάτων. Το τοπίο για τη Σταύρου δεν είναι ένα συγκεκριμένο τοπίο, τις περισσότερες τουλάχιστον φορές, για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν και συγκεκριμένοι τοπικοί προσδιορισμοί. Το τοπίο στα έργα της Σταύρου ουσιαστικά μετατρέπεται σε έννοια∙ είναι η διέξοδος, το επέκεινα.

Αν και στα περισσότερα έργα η ανθρώπινη παρουσία είναι απούσα, εντούτοις σε ορισμένα έργα, διαφαίνεται. Έτσι υπάρχει έργο στο οποίο ένα μαύρο, σαν χέρι, κύμα βγαίνει από τη θάλασσα σαν να θέλει κάτι να πιάσει και στην θάλασσα διακρίνονται δύο ξαπλωμένες φιγούρες, μια σκούρα και μια λευκή. Οι μορφές επιπλέουν. Ζουν; Όχι; Αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν έχει απάντηση. Αυτό που πρέπει να σημειώσουμε είναι πως οι μορφές είναι ανάγλυφα δοσμένες.

Η Σταύρου θα μας δώσει μια σειρά πράσινων τοπίων με εξπρεσιονιστική γραφή. Τα τοπία έχουν μια έντονη ψυχολογική φόρτιση, οι γραμμές είναι πιο κοφτές, πιο σκληρές. Κορύφωμα αυτών των έργων είναι το έργο με τα έντονα πράσινα χρώματα, στο κέντρο του υπάρχει μια ανθρώπινη μορφή. Η μορφή είναι μάλλον αποστεωμένη, τρομαγμένη, με το στόμα μισάνοιχτο, φαίνεται σαν να κοιτά κάπου εντός του έργου. Πίσω στο βάθος του έργου υπάρχει ένα παράθυρο κλειστό το οποίο περιβάλλεται με πλέγμα. Εδώ τόσο η θεματική όσο και η σημασιολογία του έργου αλλάζει. Δεν έχουμε πια ένα κάποιο τοπίο, έχουμε ένα μέρος, ένα δωμάτιο, μια συγκεκριμένη ψυχολογική κατάσταση. Και φυσικά ένα σημείο φυγής. Ο άνθρωπος θέλει, επιθυμεί τη φυγή, αλλά μπορεί να διαφύγει από την κατάσταση που τον περιβάλλει; Έχουμε ένα παιχνίδι ανάμεσα στο θέλω και στο μπορώ δεν μπορώ. Στο έργο, ο άνθρωπος μπροστά στέκει ανήμπορος, το παράθυρο πίσω και κλειστό γέρνει προς το δεν μπορώ ή δεν θέλω.

Ένα δεύτερο έργο, στο οποίο υπάρχει ανθρώπινη παρουσία, είναι αυτό στο οποίο εμφανίζεται μια ανθρώπινη φιγούρα, η οποία καταλαμβάνει όλη την επιφάνεια του πίνακα και έτσι συγκεκριμενοποιείται περισσότερο ο χώρος. Πέρα όμως από τα δύο αυτά στοιχεία, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως η γυναικεία φιγούρα δεν έχει χαρακτηριστικά στο πρόσωπό της∙ μέρος του σώματός της καλύπτεται από τα αντικείμενα του περιβάλλοντος χώρου∙ πίσω από τη γυναίκα υπάρχει ένα κλειστό παράθυρο και δίπλα της πιθανότατα ένας καθρέφτης πάνω στον οποίο καθρεφτίζεται μέρος του έξω χώρου. Και το έργο αυτό κινείται στο ίδιο πλαίσιο με το προηγούμενο, φυγή, προσπάθεια φυγής. Η σύζευξη χρώματος και μορφής που αποτελεί γνώρισμα του συγκριμένου έργου καθιστά σαφέστερο το στοιχείο του εγκλεισμού. Η μορφή βρίσκεται στο χώρο της με μια αδυναμία να τον ξεπεράσει. Γίνεται ακόμη μια προσπάθεια να δηλωθούν τα σύμβολα του χώρου. Παράθυρο, αλλά κλειστό. Ο χώρος διαφυγής δεν λειτουργεί. Η γυναικεία φιγούρα δεν έρχεται σε επαφή με τον εξωτερικό χώρο, αλλά τη λειτουργία αυτή αναλαμβάνει ο καθρέφτης που φέρνει τον εξωτερικό χώρο στο εσωτερικό του δωματίου. Η παρουσία του καθρέφτη, για να θυμηθούμε την ιστορία της Τέχνης, μας παραπέμπει σε μια μεγάλη παράδοση έργων όπου ο καθρέφτης αποκαλύπτει κρυμμένα πρόσωπα ή πράγματα, από τον κυρίως πίνακα. Η ανυπαρξία χαρακτηριστικών στη γυναικεία μορφή την αναγάγει σε σύμβολο. Μπορεί να είναι η κάθε γυναίκα.

Εντέλει η χρήση του χρώματος είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο της Τίτας Στραύρου: μπλε, βαθύ σκούρο μπλε, σχεδόν μαύρο, μοβ, μια απόχρωση του κίτρινου. Οι χώροι δεν καθορίζονται. Τα πρόσωπα, όπου υπάρχουν, δεν έχουν συγκεκριμένη μορφή, μένουν ασαφή. Όλα αυτά είναι δηλωτικά κυμαινόμενων συναισθηματικών καταστάσεων και ο θεατής καλείται να προσλάβει το έργο, να το ερμηνεύσει και να γίνει μέρος αυτού.

Λαμπρινή Μπενάτση
Ιστορικός Τέχνης
MA of Arts University of Essex, U.K. Υπ.
Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης.


Από τον κατάλογο της Έκθεσης "Εκ-Στάσεις: Απόπειρες απεικόνισης της Ελευθερίας". Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, Καλοκαίρι 2021

Deceitful Liberty 2021

Tita Stavrou is concerned for the weak people who are seeking liberty. Starting from bewilderment on the subject, she identified with the current generation and its perceptions, aiming unconscionably for an internal transcendence. By reading again the whole Hymn to Liberty of Dionysios Solomos she realised that it describes not a national fact but an internal human condition, verging on psychoanalysis.

On plain blotting paper she wrote anew by pen eight out of the 158 stanzas with genuine emotional charge rather than intellectual clarity, and set them as a pillar on either side of the window on an re-appropriated iconostasis. On the lower level of the composition, the subconscious, she stored five bags representing knowledge loaded with energies of good and evil. From every bag begins a red thread and all of them meet at a ring of the unconscious on the upper level of the composition, the conscious.

On that ring is recorded human heredity with chromosomes and genes, and that determines the flight of the human figure with the wing trying to incorporate itself into the emotional landscape of the background. Opposite from the unconscious rises the spinning top of fortune with a crack, something that acts uncontrollably. The iconostasis of being stages its innate tendency towards liberty. The bell on the door will betray whomever attempts to penetrate liberty. The title “Deceitful Liberty” originates in the 21st stanza of the Hymn, which refers to the futility of what one would say to someone who betrays him while worshiping him. Living in the post-revolutionary climate in Greece, Solomos would certainly contemplate the triumph of liberty if the ravage of civil strife was eliminated.

Megakles Rogakos, MA MA PhD
Art Historian and Exhibition Curator.